Korzystając z naszej strony wyrażasz zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies, w celu zapewnienia Ci wygody podczas przeglądania naszego serwisu. Aby dowiedzieć się więcej na temat cookies oraz w jaki sposób z nich korzystamy, kliknij tutaj

Kodeks cywilny | Kodeks drogowy
Kontakt | Mapa strony
godło polski

Kodeks cywilny

Prawo cywilne
Portal informacyjny
A A A
Sądy cywilne
Sądy cywilne

Kodeks cywilny

Polskie prawo cywilne
Stan prawny: grudzień 2023r.
Linki sponsorowane

Zachowek

Art. 991.

§ 1. Zastępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek).

§ 2. Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Art. 992.

Przy ustalaniu udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczania zachowku uwzględnia się także spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili, natomiast nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni.

Art. 993.

Przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę.

Art. 994.

§ 1. Przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.

§ 2. Przy obliczaniu zachowku należnego zstępnemu nie dolicza się do spadku darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy darowizna została uczyniona na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego.

§ 3. Przy obliczaniu zachowku należnego małżonkowi nie dolicza się do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa.

Art. 995.

§ 1. Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku.

§ 2. Wartość przedmiotu zapisu windykacyjnego oblicza się według stanu z chwili otwarcia spadku, a według cen z chwili ustalania zachowku.

Art. 996.

Zapis windykacyjny oraz darowiznę dokonane przez spadkodawcę na rzecz uprawnionego do zachowku zalicza się na należny mu zachowek. Jeżeli uprawnionym do zachowku jest dalszy zstępny spadkodawcy, zalicza się na należny mu zachowek także zapis windykacyjny oraz darowiznę dokonane przez spadkodawcę na rzecz jego wstępnego.

Art. 997.

Jeżeli uprawnionym do zachowku jest zstępny spadkodawcy, zalicza się na należny mu zachowek poniesione przez spadkodawcę koszty wychowania oraz wykształcenia ogólnego i zawodowego, o ile koszty te przekraczają przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku.

Art. 998.

§ 1. Jeżeli uprawniony do zachowku jest powołany do dziedziczenia, ponosi on odpowiedzialność za zapisy zwykłe i polecenia tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej wartość udziału spadkowego, który stanowi podstawę do obliczenia należnego uprawnionemu zachowku.

§ 2. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy zapis zwykły na rzecz uprawnionego do zachowku został obciążony dalszym zapisem lub poleceniem albo uczyniony pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu.

Art. 999.

§ 1. Jeżeli uprawniony nie może otrzymać od spadkobiercy należnego mu zachowku, może on żądać od osoby, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny doliczony do spadku, sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. Jednakże osoba ta jest obowiązana do zapłaty powyższej sumy tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem zapisu windykacyjnego.

§ 2. Jeżeli osoba, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny, sama jest uprawniona do zachowku, ponosi ona odpowiedzialność względem innych uprawnionych do zachowku tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej jej własny zachowek.

§ 3. Osoba, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny, może zwolnić się od obowiązku zapłaty sumy potrzebnej do uzupełnienia zachowku przez wydanie przedmiotu zapisu.

§ 4. Jeżeli spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne na rzecz kilku osób, ich odpowiedzialność względem uprawnionego do zachowku jest solidarna. Jeżeli jedna z osób, na których rzecz zostały uczynione zapisy windykacyjne, spełniła świadczenie uprawnionemu do zachowku, może ona żądać od pozostałych osób części świadczenia proporcjonalnych do wartości otrzymanych zapisów windykacyjnych.

Art. 1000.

§ 1. Jeżeli uprawniony nie może otrzymać należnego mu zachowku od spadkobiercy lub osoby, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny, może on żądać od osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku, sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. Jednakże obdarowany jest obowiązany do zapłaty powyższej sumy tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem darowizny.

§ 2. Jeżeli obdarowany sam jest uprawniony do zachowku, ponosi on odpowiedzialność względem innych uprawnionych do zachowku tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej jego własny zachowek.

§ 3. Obdarowany może zwolnić się od obowiązku zapłaty sumy potrzebnej do uzupełnienia zachowku przez wydanie przedmiotu darowizny.

Art. 1001.

Spośród kilku obdarowanych obdarowany wcześniej ponosi odpowiedzialność stosownie do przepisów artykułu poprzedzającego tylko wtedy, gdy uprawniony do zachowku nie może uzyskać uzupełnienia zachowku od osoby, która została obdarowana później.

Art. 1002.

Roszczenie z tytułu zachowku przechodzi na spadkobiercę osoby uprawnionej do zachowku tylko wtedy, gdy spadkobierca ten należy do osób uprawnionych do zachowku po pierwszym spadkodawcy.

Art. 1003.

Spadkobiercy obowiązani do zaspokojenia roszczenia z tytułu zachowku mogą żądać stosunkowego zmniejszenia zapisów zwykłych i poleceń.

Art. 1004.

§ 1. Zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń następuje w stosunku do ich wartości, chyba że z treści testamentu wynika odmienna wola spadkodawcy.

§ 2. W razie zmniejszenia zapisu zwykłego obciążonego dalszym zapisem lub poleceniem, dalszy zapis lub polecenie podlega stosunkowemu zmniejszeniu.

Art. 1005.

§ 1. Jeżeli spadkobierca obowiązany do zaspokojenia roszczenia z tytułu zachowku sam jest uprawniony do zachowku, może on żądać zmniejszenia zapisów i poleceń w takim stopniu, ażeby pozostał mu jego własny zachowek.

§ 2. Jeżeli zapisobierca sam jest uprawniony do zachowku, zapis uczyniony na jego rzecz podlega zmniejszeniu tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej jego własny zachowek.

Art. 1006.

Jeżeli zmniejszeniu podlega zapis zwykły, którego przedmiot nie da się podzielić bez istotnej zmiany lub bez znacznego zmniejszenia wartości, zapisobierca może żądać całkowitego wykonania zapisu, uiszczając odpowiednią sumę pieniężną.

Art. 1007.

§ 1. Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu.

§ 2. Roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanych od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny przedawnia się z upływem lat pięciu od otwarcia spadku.

Art. 1008.

Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:

Art. 1009.

Przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu.

Art. 1010.

§ 1. Spadkodawca nie może wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył.

§ 2. Jeżeli w chwili przebaczenia spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, gdy nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem.

Art. 1011.

Zstępni wydziedziczonego zstępnego są uprawnieni do zachowku, chociażby przeżył on spadkodawcę.

jodzi
2013-06-16 13:14:05
Odpowiedzi: 0
Dziadkowie mojej zony przekazali zonie,a swojej wnuczce za zycia mieszkanie notarialnie w 2001 roku jako darowizna z wpisem,że dożywotnio moga mieszkac,w pazdzierniku 2010 zmarła zony babcia,dziadkowie mieli:1 syna zmarł bez dzieci kawaler,drugi syn nie ma dzieci,a córka ma 3dzieci,(a jedno dziecko to moja zona)pytanie jest jaki jest okres o zachówek?i czy mogą ubiegac sie o zachówek?
Gość
2013-08-16 00:58:52
Odpowiedzi: 0
Rodzice tesciowej zmarli przeszlo 40 lat temu. Polowe swojego majatku przepisali za zycia jedmemu z dziewieciorga dzieci, reszta miala byc podzielona pozostala osemke. Czy teraz po tylu latach (niektorzy z rodzenstwa nie zyja) tesciowa ma mozliwosc odzyskac przypadajaca jej czesc spadowa po rodzicach lub starac sie o zachowek? W rodzinnym domu pozostal jeden z braci, ktory uprawia czesc ziem po rodzicach reszta rodzenstwa rozjechala sie nie tylko po polsce ale i po swiecie (nie utrzymuja ze soba kontaktu - chyba od zawsze, czesc rodzenstwa tez juz nie zyje). Czy tesciowa ma jakies szanse na przepisanie jej przypadajacej czesci gruntow lub splacenie w for ie zachowku po tulu atach od smierci rodzicow?
Gość
2013-08-22 20:01:49
Odpowiedzi: 0
Witam! Mam problem dotyczący spadku- darowizny- zachowku.
Sprawa dotyczy mieszkania, otóż rodzice darowali mi na podstawie aktu notarialnego swoje własnościowe mieszkanie. Niestety w 2003 zmarł tata a w 2013 mama. Mam brata i siostrę, którzy domagają się ode mnie zachowku. Czy należy się im zachowek? Czy mieszkanie darowane przed śmiercią wchodzi do masy spadkowej? Jeżeli tak to jaka część z wyceny tego mieszkania będzie należała się każdemu z moich braci? Czy wartość mieszkania zapisana w akcie notarialnym jest obowiązująca jeżeli chodzi o wypłatę ewentualnego zachowku?

Dziękuję za odpowiedź!
helena
2013-09-10 18:50:10
Odpowiedzi: 0
Wykupiliśmy mieszkanie mojej teściowej od miasta.Umową darowizny(ze służebnością mieszkania)zostało ono w 2007r przepisane aktem notarialnym na wnuczkę.Czy po śmierci babci należy się zachowek dla jej dzieci?
MIroslawa
2013-11-18 13:35:53
Odpowiedzi: 0
czy osoba , ktora odrzucila spadek po swoim ojcu , moze ubiegac sie jako zstepny o zachowek , ktory jemu by sie nalezal ?
Gość
2013-11-22 21:19:13
Odpowiedzi: 0
Czy jeśli bratu został przekazany majątek rodziców i w akcie notarialnym jest zapis że przekazują gospodarstwo w zamian za opiekę nad nimi to czy należy mi się zachowek po ich śmierci. Lub takiej opieki nad nimi nie sprawowali , to czy można jakoś podważyć ten zapis.Opiekę nad nimi ja sprawowałem mimo że ze zapis nie był na mnie.Mama zmarła wcześniej a tata nawet chciał iść do sądu z zamiarem zmian do wcześniejszego zapisu , ale przed nagłą śmiercią nie zdążył . Czy ja jakoś mogę coś podważyć i wnioskować o zachowek.
Dziękuję za odpowiedź!
anna
2013-12-02 15:18:13
Odpowiedzi: 0
Dostałam w darowiznie,ustanowienie sluzebnosci'akt notarialny spisany,ziemie i budynki od wuja,on jest kawalerem,czy po jego smierci siostry jego moga ubiegac sie o spadek po nim,czy cos bede musiala im dac?prosze o pomoc.
Gość2
2013-12-18 23:08:30
Odpowiedzi: 0
Czy jezeli corka odrzucila spadek po zmarlym ojcu,a ona zyje to czy jej dzieci moga zadac zachowku po jej ojcu,gdy jedno z jej dzieci otrzymalo testamentalnie majatek w calosci po zmarlym dziadku(czyli ojcu corki)?
Gość
2013-12-29 21:29:17
Odpowiedzi: 0
Mój tata zapisał mi małą gospodarkę 12.5 lata temu moi bracia nie mieli tu meldunku nigdy tu nie mieszkali remont domu ja robilem a oni nic nie dołozylibo tata dostał to od swoich rodziców nie opiekowała sie nie dawali żadnych wkładów tylko ja i moja żona w tym roku
tata zmarł a bracia domagają się zachówka czy im sie cos należy
Gość
2014-01-21 09:04:29
Odpowiedzi: 0
Moja Babcia sporządziła na swoją córkę z mężem- czyli moją ciotkę i syna z żoną czyli mojego wuja akt notarialny umowa o dożywocie. Mój tata nie żyje i nie dostał nic od babci, a tamci dostali już kiedyś działki w ramach darowizny. Czy w tej sytuacji ja z bratem i mamą możemy ubiegać się o zachowek????BARDZO PROSZĘ O POMOC
joanna
2014-01-21 09:08:39
Odpowiedzi: 0
Moja Babcia sporządziła na swoją córkę z mężem- czyli moją ciotkę i syna z żoną czyli mojego wuja akt notarialny umowa o dożywocie. Mój tata nie żyje i nie dostał nic od babci, a tamci dostali już kiedyś działki w ramach darowizny. Czy w tej sytuacji ja z bratem i mamą możemy ubiegać się o zachowek????Dodam że na tej nieruchomości jestem zameldowana na pobyt stały i ta nieruchomość która została zapisana na ciotkę i wuja 3 lata temu babcia w testamencie zapisała na mojego tatę.BARDZO PROSZĘ O POMOC
Gość
2014-02-08 13:10:38
Odpowiedzi: 0
zona dostała mieszkanie od swej mamy wraz z służebnośią.Kiedy traci rodzeństwo zachówek
janusz
2014-03-18 08:46:10
Odpowiedzi: 1
W drodze testamentu otrzymałem po mamie mieszkanie..jedyny brat przysłał na sprawę pismo..iż pragnie wypełnić wolę mamy i zrzeka się wszystkiego.czy teraz..po upływie niespełna 3lat..brat może wnieść o zachowek?
Odpowiedzi (1):
gość
2014-03-27 11:51:23
tak, nawet w ciągu pięciu lat może wystąpić o zachowek ,podejrzewam że umowa była spisana aktem notarialnym, brat nie zrzekł się jedynie przepisał swoją część spadku,w świetle prawa należy mu się zachowek
Dodaj odpowiedź
Gość
2014-03-27 16:38:17
Odpowiedzi: 1
witam !
w roku 2013 moi rodzice wykupili mieszkanie spółdzielcze i przepisali je na mojego brata który z nimi mieszka jako darowizne. brat dolozyl sie do tego wykupu tylko nie wiem czy zostalo to uwzglednione u notariusza. czy w przypadku smierci naszych rodziców nalezy mi sie zachowek?
Odpowiedzi (1):
Gość
2014-07-08 06:27:27
Żebyś miał(a) trochę honoru to byś nie ciągała brata po sądach tylko uszanowała to co zrobili za życia rodzice.. Ohydni są co niektórzy. I pomyśleć że z takim/taką zyło sie przez tyle lat pod jednym dachem, wstrętne to..Czyhają na śmierć żeby potem rzucić się jak hieny..
Dodaj odpowiedź
Gość
2014-03-31 04:17:04
Odpowiedzi: 0
Witam mam pytanie miesiąc temu zmarł mi ojciec.nie zostawił mi nic.Ojciec wyprowadził się z domu 13 lat temu i ożenił się po raz drugi .Druga jego żona ma swojego syna .związku z tym pytaniem czy mogę jako syn starać jakiś spadek?? pozdrawiam .
georg
2014-05-13 10:33:50
Odpowiedzi: 0
zmarł moj stryj nie miał żony ani dzieci czy mam prawo do zachowku
kaja
2014-09-03 19:47:49
Odpowiedzi: 0
umowa darowizny: rodzice darowali mi mieszkanie w 1996r w pazdzierniku to prawie 18 lat temu ja na zadanie I zyczenie darujacych rodzicow....,ustanawia bezplatna I dozywotnia sluzebnosc osobista,polegajaca na prawie korzystanoa z trzech czwartych 3/4 czesci darowanego lokalu. Skapitalizowana wartosc tej sluzebnosci,po uwzglednieniu w wyliczeniu przepisow art.13ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku Koszty sporzadzenia tego aktu ponosi obdarowany. Ja przyjelem na siebie obowiazek na uiszczenia na rzecz wladz komunalnychoplate rocznaz tyluluuzytkowania wieczystego,na warunkachi w terminachustalonych przez te wladze.Mam brata ktory teraz po smierci rodzicow ubiega die o czesc tak zwany spadek czy on ma jakies prawa. tato zmarl 8lat temu a mama 4lat.temo prosze dac mi odpowiec jezeli to jest mozliwe.
Gość
2015-01-18 10:37:29
Odpowiedzi: 0
Czy jeżeli moja babcia wydziedziczyła swoje wnuki w testamencie to nie mają one prawa do zachowku? Ale mój dziadek przed śmiercią nie spisał testamentu, w którym wydziedzicza swoje wnuki to czy One mają prawo do zachowku? Dodam, że babcia i dziadek byli wspólnie byli właścicielami mieszkania ?
Gość
2017-11-18 21:09:58
Odpowiedzi: 0
Witam. Pezczytałam mnóstwo porad , opinii i wyroków w sprawie o zachowek i doszłam do wniosku że te wszystkie paragrafy są nic nie warte bo i tak sędzia wydaje wyrok taki jaki chce i ma humor.
Irena
2018-01-18 13:32:18
Odpowiedzi: 0
Dzień dobry.Mój tata darował 11lat temu mieszkanie mojej siostrze ktora z nim mieszkała. czy po jego śmierci będzie mi sie nalezał zachowek.Mama juz nie zyła w chwili wykupienia na własność mieszkania przez tatę.Będę wdzięczna za informację.Pozdrawiam.
Stanisław
2018-02-26 15:37:51
Odpowiedzi: 0
Matka umową darowizny przekazała cały majątek mojej siostrze w 1994r., a zmarła w 2017r. Dopiero po śmierci matki dowiedziałam się o tej darowiźnie. moje pytanie: czy siostra może odmówić mi należnego zachowku?
Gość
2018-03-01 17:36:10
Odpowiedzi: 0
Witam. Mam pytanie. Zmarła żona dziadka zapisala mi mieszkanie w testamencie. Czy rodzeństwu zmarłej należy się zachówek? Pozdrawiam
Gość
2018-09-14 17:10:49
Odpowiedzi: 0
Czy należy mi się zachowek po wuja kawalerze bez dzieci który napisał testament na bratanice, ja jestem bratakiem od drugiego brata
Zstępny
2018-09-20 23:38:52
Odpowiedzi: 0
Jestem powołany do spadku z ustawy, uzyskałem 1/6 z całości, czyli 1/3 z połowy, czyli od jednego z dwóch spadkodawców 1/3 części. Dwóch przyjęło, jeden odrzucił i jego dzieci. Wg. art. 991 KC: należy mi się, połowa wartości tego udziału (zachowek). - Pytanie : Co to znaczy: "połowa wartości tego udziału"? Która połowa spośród dwóch spadkobierców? Które wartości tego podziału? Którego udziału? Mojej części-(M.J.P.), z[1/3]? czy udziału drugiego spadkobiercy-(M.P.H)z[2/3],czy[5/6] Proszę o odpowiedź
Gość
2018-11-30 19:59:40
Odpowiedzi: 0
Czy należy się zachowek od osoby która otrzymała darowiznę a nie jest spadkobiercą, darowizna została uczyniona w 2009.09.01, darczyńca zmarł w lipcu 2018 r.
Zadaj pytanie:
(opcjonalnie, nie będzie widoczny)
APC
 

Do góry
urzędy pracy pomorskie urzędy pracy zachodniopomorskie urzędy pracy warmińsko-mazurskie urzędy pracy podlaskie urzędy pracy mazowieckie urzędy pracy kujawsko-pomorskie urzędy pracy wielkopolskie urzędy pracy lubuskie urzedy pracy lubelskie urzedy pracy łódzkie urzędy pracy dolnośląskie urzędy pracy opolskie urzędy pracy śląskie urzędy pracy świętokrzyskie urzędy pracy podkarpackie urzędy pracy małopolskie